Pedodonti (Çocuk Diş Hekimliği), 0-13 yaş grubu çocukların süt ve daimi dişlerinin sağlıklı olarak korunmasını, çürük, travma, kalıtımsal ve benzeri etkenlerin bu dişlerde oluşturduğu sorunların giderilmesini amaçlayan bir anabilim dalıdır. Pedodonti, bebeklik çağından itibaren çocukların ağız-diş sağlığını ve çene-yüz bölgesi gelişimini takip ve tedavi eden, aynı zamanda koruyucu önlemleri de içine alan diş hekimliği dalıdır. Pedodontistler bu dönemde bebek, çocuk ve gençlerin ağız diş sağlığı gereksinimlerine göre önleyici ve tedavi edici her türlü tedavi ve koruyucu uygulamaları gerçekleştirmektedirler.

Ağız ve diş sağlığının ilk adımı bebeklik döneminde başlar. İlk süt dişleri çıkmaya başladıktan sonra düzenli olarak fırçalanmalıdır. Dünya Sağlık Örgütü, ilk diş hekimi muayenesinin 6 ay-1 yaş civarında yapılmasını önermektedir. Çocuklarda, süt dişleri döneminde sağlıklı bir ağız florasının oluşması hem genel vücut gelişimi hem de ileride daimi dişlerin sağlığı için hayati önem teşkil eder. Kliniğimizde; çocuklara, çocuk diş hekimleri tarafından fissür örtücü, sürme rehberliği, yer tutucu ve ağız bakım eğitimi gibi koruyucu/önleyici tedaviler yapılmaktadır. Çürük dişler, çapraşıklar tedavi edilerek ağrılı durumlar, konuşma bozuklukları ve güven kaybı gibi psikolojik sıkıntılar ve diğer enfeksiyon hastalıkları önlenmektedir.

Çocukların süt ve kalıcı dişleri; gerek diyet alışkanlıklarına, yani çoğunlukla şekerli ve asitli yiyecek ve içeceklerin tüketimine, gerekse fırçalama alışkanlıklarının yetersizliğine bağlı olarak sık çürüme eğilimi göstermektedir. Çocukların yıl boyunca belli aralıklarla diş hekimine getirilmesi, ağızda mevcut bulunan çürüklerin veya başlangıç çürüklerinin tespit edilmesine, zamanında müdahale edilerek tedavi edilmesine ve gerekli dolguların yapılmasına olanak sağlar. Dolguların amacı hem kaybolan diş dokusunu yerine koyarak dişi desteklemek ve dişin çiğneme fonksiyonlarını elde etmek, hem de estetik görünümü düzelterek çocukta psikolojik bir rahatlık sağlamaktır.

Çocukluk çağında en sık görülen kazalardan biride süt veya daimi diş kırıklarıdır. Travma sebepleri arasında: spor kazaları (basketbol, futbol vs.), bisiklet ve paten kazaları, koşma, düşme, çarpma ile trafik kazaları sayılabilir. Travma esnasında oluşan kırıklar; dişlerin çeşitli şekil ve büyüklükte kırılmaları yahut köklerin kırılmaları veya hem diş hem kök kırıkları şeklinde oluşabileceği gibi, dişin çene kemiği içinden kısmen veya tamamen fırlaması veya çene kemiğine gömülmesi şeklinde ortaya çıkabilir. Böyle durumlarda, çocuk ebeveynleri tarafından vakit geçirilmeden en yakın pedodonti uzmanına getirilmelidir. Pedodonti uzmanı tarafından gerçekleştirilen klinik ve radyolojik muayeneler sonrasında gerekli restoratif, endodontik veya cerrahi müdahaleler yapılır.

Tedavi edilemeyecek düzeyde olan süt veya daimi dişlerin ağız ortamındaki varlığı çocuklarda genel sağlığı olumsuz yönde etkileyebilir. Bu durumda böyle dişlerin çekilerek ağız ortamından uzaklaştırılması doğru bir tedavi yaklaşımı olacaktır. Dişin çekilmesi ile enfeksiyon kaynağı olan diş tamamen vücuttan uzaklaştırılmış olur fakat bir dişin kaybı istenmeyen bir durumdur, bu nedenle dişlerin dolgu veya kanal tedavisi ile tedavi edilip edilemeyeceği mutlaka değerlendirilir.

Herhangi bir sebepten dolayı erken kaybedilmiş süt dişlerinin yerlerini korumak için yapılan hareketli veya sabit apareylerdir. Eğer çocuğunuzun süt dişi çürük veya travmadan dolayı erken kaybedilmiş ise; süt dişi çekim yeri boşluğunun yer tutucularla korunması, çocuğunuzun ileriki yaşlarda ideal bir diş dizisine sahip olması açısından çok önemlidir.

Çocuğunuz dişlerini her gün fırçalayıp diş ipi kullansa bile, dişlerin üzerindeki çukur ve oyuklara bu temizleme ajanları ulaşamaz. Yiyecek artıkları ve bakteriler bu girintilere yerleşip diş çürüğü oluşturma tehlikesi yaratırlar. Fissür örtücüler, dişler üzerindeki pit ve fissür gibi çürük oluşumuna hassas olan çukurlara yerleşerek çürük oluşumunda etkili olan bakterilerin zararlı etkilerini önleyen koruyucu materyallerdir.

Günümüzde florun diş çürüğünü önlemedeki yararlılığı tartışmasız olarak kabul edilmektedir. Flor belli oranlarda uygulandığı sürece dişlerin çürümeye dirençli hale getirilmesinde kullanılan en etkili maddedir. Bu madde özellikle diş macunlarında yoğun miktarda bulunur. Ancak çocuk fırçalama işini tam anlamıyla sağlıklı olarak yapamadığından diş hekimi tarafından profesyonel olarak ağızda flor uygulaması yapılmalıdır. Bu sayede yeterli miktarda flor dişler üzerinde depolanır ve dişlerin yapısı güçlendirilerek çürüğe karşı % 40 oranında daha dirençli hale getirilmektedir.

Genellikle küçük yaştaki çocuklarda veya var olan bazı klinik rahatsızlıklar nedeniyle diş tedavilerinin yapılmasını güçleştiren veya imkansız hale getiren kooperasyon sorunları yaşanabilmektedir. Bu gibi durumlarda sedasyon veya genel anestezi işlemleri altında diş tedavileri gerçekleştirilebilmektedir. Sedasyon işleminin oluşturabileceği yan etkiler sayılamayacak kadar azdır. Hasta sedasyon etkisi altında iken hiçbir şekilde tedavi süresince yapılanları hatırlamayacağı için özellikle çocuklarda tercih edilebilmektedir. Genel anestezide ise kullanılan ilaçların yan etkileri oldukça azdır ve vücuttan kolaylıkla atılabilmektedir. Uygun koşullarda ve anestezi uzmanları tarafından doğru şekilde yapılan genel anestezi sonrası çıkabilecek komplikasyonlar oldukça nadirdir. Tedavi öncesinde anestezi uzmanı tarafından yapılacak ön muayene ile hastanın öz geçmişi detaylı şekilde incelenir. Şimdiye kadar kullandığı tüm ilaçlar, geçirdiği ameliyat ve hastalıklar belirlenerek fiziksel muayenesi yapılır. Bu muayenenin ardından anestezi uzmanı tarafından genel anestezi uygun şekilde yapılarak diş tedavileri gerçekleştirilmektedir.